Geneza i rozwój Projektu

Idea założenia polsko-francuskiego cyfrowego Archiwum Kazimierza Twardowskiego i jego uczniów zrodziła się wiosną 2004 roku. Dr Wioletta Miśkiewicz, absolwentka IF UW i samodzielny pracownik naukowy w CNRSie (Paryż), zaproszona przez Instytut Filozofii UW na wykład monograficzny poświęcony fenomenologicznej krytyce kognitywistyki, pracowała równocześnie nad artykułem poświęconym wpływom Bolzano na Twardowszczyków. W poszukiwaniu notacji używanej przez Twardowskiego w swych pierwszych wykładach z logiki, zwróciła się ona o pomoc do ówczesnego Dyrektora Biblioteki, Janusza Sieka, który udostępnił jej przy tej okazji cenny zbiór: rękopisy znajdujące się przed wojną w mieszkaniu prywatnym Twardowskiego we Lwowie, wraz ze sporządzonym w 2000 roku przez Ewę Likus katalogiem. Okazało się, że Biblioteka ma również w depozycie rękopisy Tadeusza i Janiny Kotarbińskich, Stanisława i Marii Ossowskich, jak również Mieczyslawa Wallisa. Pomysł szerokiego udostępnienia tych zbiorów do badań naukowych skonkretyzował się szybko i po pozyskaniu dla projektu dyrektora IHPST  J. Dubucsa, 5 czerwca 2005 roku została podpisana  w Warszawie umowa poświęcona współpracy naukowej miedzy Uniwersytetem Paris 1, Polską Akademią Nauk i Uniwersytetem Warszawskim w sprawie digitalizacji zbiorów znajdujących się w depozycie w Połączonych Bibliotekach WFiS UW, IFiS PAN i PTF. Na mocy tej umowy Dr Wioletta Miśkiewicz została mianowana szefem projektu i jego koordynatorem naukowym.

Umowa, spisana we współpracy z Działem Prawnym CNRS określa w ramach UE różne aspekty współpracy (wymiana pracowników, maszyn, odpowiedzialność prawna, instancje naukowe i kontrolne).

Prace nad digitalizacją archiwum Twardowskiego rozpoczęły się we wrześniu 2005 roku. IHPST zakupił skaner, który został oddany do dyspozycji ekipy polskiej, a Biblioteka udostępniła projektowi pracowników digitalizujących archiwa.

18 grudnia 2005 roku miało miejsce w Paryżu zebranie konstytuujące oficjalnie władze projektu ELV-AKT: Radę Naukowa, Komitet Redakcyjny i Radę Archiwum. Członkami Rady Naukowej Projektu ELV-AKT są:  J. Dubucs (CNRS/IHPST), J.Jadacki (IFiS UW), A. Łabuńska (Dyrektor Połączonych Bibliotek WFiS UW, IFiS PAN i PTF), J.Migasinski (IFiS UW), R. Pouivet (U. Nancy), J. Wolenski (UJ) et W. Miskiewicz (CNRS/IHPST), zaś ekipa redakcyjna składa się z W.Miskiewicz (szef i koordynator naukowy projektu), M. Sepioło (digitalizacja), Ł.Ratajczak (digitalizacja, web-mestre), A. Roulois (web-mestre), F.Pataut (wersja angielska). Do Rady Archiwum przynależy m.in. Ambasada Polska w Paryżu.

Kolejne posiedzenie Archiwum miało miejsce w Warszawie w grudniu 2006 roku, przy okazji polsko-francuskiej konferencji Kazimierz Twardowski et ses disciples / Kazimierz Twardowski i jego uczniowie. Strona francuska przedstawiła na nim szatę graficzną ELV, złożone też zostało sprawozdanie z postępu prac digitalizacji.

Od początku roku 2007 dostępna jest na sieci strona internetowea http://www.elv-akt.net/, na której możliwe jest przeglądanie, po autoryzacji, archiwum Twardowskiego, obejmującego ponad 60 000 kart. Aktualnie prace w Paryżu koncentrują się na rozwojem technicznym strony, tak aby odpowiadała ona jak najlepiej swojej funkcji jako platformy komunikacyjnej projektu. Kontynuowane są także prace nad odpowiadającym europejskim normom katalogiem (Dublin Core).

Od początku trwania projektu miały miejsce wielokrotne wzajemne wizyty robocze, 3 doroczne zjazdy Rady Naukowej; zorganizowanych zostało 5 konferencji międzynarodowych i 5 warsztatów (Ateliers ELV); archiwum Twardowskiego zostało zdigitalizowame w całości (wlącznie z korespondencją),  liczne konta czytelnicze otworzone a stopniwo wypełniana strona internetowa cieszy się widocznym powodzeniem (dla przykładu: 3500 sesji w samym tylko styczniu 2009 roku).

Perspektywy

Podpisana w 2005 roku polsko-francuska umowa ELV-AKT dotycząca archiwów Twardowskiego, Kotarbińskich i Wallisa przewiduje czteroletnią współpracę. Od lipca 2009 roku, znumeryzowane w ramach tej umowy materiały dostępne są także na stronie Połączonych Bibliotek (Archiwum Cyfrowe).

Paryski Program ELV jest kontynuwany. Podjęte już zostały poszukiwania nowych rękopisów i archiwaliów. Następna umowa dotyczyć będzie spuścizny po Tadeuszu Czeżowskim.  W maju 2008 roku nawiązane zostały kontakty z polskim środowiskiem naukowym w Wilnie.

W paryskim Archiwum ELV przywiązuje się szczególne znaczenie do działalności wydawniczej. Jako wydawnictwo cyfrowe Édition ELV stawia sobie za zadanie publikowanie przekładów i naukowych wydań zdigitalizowanych zbiorów archiwalnych. Oryginalnością tego cyfrowego wydawnictwa naukowego będzie nie tylko różnorodność wydawanych dokumentów elektronicznych (w zależności od stopnia zaawansowania prac archiwistycznych i naukowych nad danym dokumentem wyjściowym: cyfrowe zdjęcie rękopisu, przygotowany na jego podstawie maszynopis z podstawowym aparatem krytycznym, przekład z bardziej rozwiniętym aparatem krytycznym), ale także wydawanie tekstów zakodowanych według norm XML/TEI. W tym celu przeprowadzane są w IHPST szkolenia dla tłumaczy i prace nad realizacją prototypu ELV (XML/TEI odnosi się do treści kodowanych dokumentów i wymaga rozwinięcia schematu analizy pojęciwej kodowanych tekstów filozoficznych). Zakodowywanie źródeł staje się jednym z priorytetów europejskich Digital Humanities i szeroko zakrojonego programu Wirtualnych Bibliotek Humanistycznych zawierających teksty zakodowane według norm XML/TEI.

Światowy autorytet polskiej logiki nie ulega wątpliwości. Od wielu lat prowadzi się w różnych ośrodkach uniwersyteckich badania nad niektórymi, związanymi z tradycją brentanizmu i szeroko pojętą filozofią austriacką, aspektami polskiej filozofii międzywojennej. Program ELV stawia sobie za zadanie podtrzymywanie tych badań, jak również rozbudzanie zainteresowania dla mniej znanych aspektów filozofii zarówno Twardowskiego, jak i jego wychowanków, dla bogactwa ich pracy filozoficznej i wartosci ich zaangażowania naukowego.

Styczeń 2010